15 en 16 januari 2011 ben ik naar een Clinic over de zit geweest met Hanna Engström uit Zweden. Heel byzonder, hoe deze vrouw bij elke ruiter precies dat er uit weet te pikken wat met een kleine aanpassing enorm resultaat kan boeken. Veelal zit het eerder mentaal, dan lichamelijk. Hanna heeft een speciaal programma ontwikkeld voor de zit. Hierbij heeft ze een aantal modules/fases die je als ruiter doorloopt:
- Balans (van de ruiter, dus ook een andere sport doen voor je coördinatie in je lijf, bijvoorbeeld Pilatus of Salsa, zonder balans kun je niet rijden)
- Informatie (voelen, informatie verzamelen vd beweging, zonder te kunnen voelen en interpreteren kun je niet effectief beïnvloeden)
- Zwaartepunt (de beweging ook gaan beïnvloeden)
- Consequent (zeker zijn van wat je wilt, het lef hebben om het van uit het hart te vragen en reactie te verwachten, maar ook consequent zijn op je eigen houding en hulpen)
- Samensmelten/Flow, niks meer doen
- Is voor iedereen anders, zonder gedachten, het unieke zelf zijn, rijden wordt kunst
Bij rijden zijn de volgende zaken van belang:
- Rechtgerichtheid van de ruiter = de manier waarop je hersenen je lichaam helpen balans te bereiken en het paard te kunnen besturen.
- Gebruiken van het zwaartepunt = als je zelf loopt en beweegt, is het eerste wat in beweging komt je zwaartepunt, niet je voeten. Zo moet je ook rijden, alsof je zelf beweegt.
- Ontspanning in je lijf en je mind = dit betekend niet hangen, het is precies wat je van je paard verwacht. Zo moet je zelf ook zijn: alert / wakker, geïnteresseerd, positief / open minded, kalm, ademhaling natuurlijk, het swingen van je rugspieren, licht en vrij in je schouders, soepel, relaxt en smooth.
- No force! = zonder druk rijden, niet in spieren en niet in je gedachten (ook die voelt het paard)
Door de ruiter 50% te ontwikkelen/verbeteren en het paard 50% te ontwikkelen/verbeteren, kun je komen tot een situatie waarbij het paard 80% van de beweging doet en de mens 20%.
Balans
Het gaat bij rijden niet om je spieren, maar vooral om je hersenen. Die moeten leren. Wij leren niet zo snel als een paard helaas. Wij hebben veel repetitie nodig. Verandering kan echter snel zijn als het een plezierige verandering is. Maar soms voelt iets vreemd, ongemakkelijk en dan is het lastig om te veranderen. Rechtgerichtheid van de ruiter is belangrijk.
Veel dingen kun je stilstaand oefenen. Zowel voor jezelf, als om dingen uit te leggen aan je paard. Je kunt zelfs oefeningen in stilstand doen om iets op te lossen wat in de galop niet goed gaat. Of bijvoorbeeld verzameling in stilstand oefenen door je paard te vragen alleen het zwaartepunt wat naar achteren te brengen. Daarna kun je dat weer meenemen in je rijden.
Hanna waarschuwde er voor dat je consequent moet zijn met betrekking tot je zit. Er is geen hulp zo belangrijk dat hij je zit mag verknoeien. Bij diverse ruiters was te zien dat het bovenlichaam niet meer in de richting van beweging was, maar naar buiten was gedraaid. Dit moet eerst opgelost en brengt dan gelijk een verbetering bij de beweging van het paard.
Ook mentale balans is erg belangrijk, als ruiter moet je zowel geestelijk als lichamelijk ontspannen zijn en in balans zijn. Dit kun je met ademhaling bereiken. Nooit forceren, niet jezelf en niet je paard. Dat is ongezond.
Informatie
Ze wilde ook aangeven dat niets goed of slecht was. Dat de dingen die ze uitprobeerde met de ruiters geen wet was, maar een zoektocht naar dat waar het paard happy mee was. Zonder zadel rijden is goed, met zadel rijden is goed, zoals ook beide hun slechte kanten hebben. Als je zonder zadel op je bips gaat zitten, blokkeer je je heupgewricht bijvoorbeeld, dan is de academische zit beter, waarbij je je gewicht meer naar je bovenbenen overhevelt. Het zadel zet je net even in een andere positie, waardoor je heupgewricht niet blokkeert. Maar ook het zadel heeft zijn nadelen. Ze gaf aan dat het haar ging om het luisteren naar het paard! Vraag en luister naar het antwoord. Waar het paard ja tegen zegt, dat is goed. Dit geld voor oefeningen, zadels, bitten, hulpen, alles. Experimenteer met je hulpen, je mentale plaatje, je gedachten en luister naar wat werkt bij jouw paard. Stel de vraag anders om een ander antwoord van je paard te krijgen.
Point of weight
Als je staat en je beweegt je zwaartepunt, dan zullen je benen altijd onder je zwaartepunt stappen. Beweeg je je zwaartepunt naar voren, dan loop je, stop je het en hou je het op de plaats, dan sta je weer stil. Zo simpel moet je ook rijden… met je zwaartepunt. Alsof je stopt, loopt, draait…. We geven vaak veel te veel hulpen. Een fysieke hulp is alleen nodig, als je paard je zwaartepunt niet meer volgt.
Consequent
Wat je van je paard vraagt moet vanuit je hart komen. Je moet het zeker weten en er in geloven, omdat alleen dan je paard het ook geloofd. Het moet 100% eerlijk zijn. Wees altijd eerlijk over het feit of de realiteit van de dag. Ben je bang, wees dan eerlijk. Vertel het je paard. Ben je niet fit of heb je geen zin, ga dan iets anders doen.
Als je paard andere dingen gaat voorstellen, omdat hij het moeilijk vindt wat je vraagt, dan moet je zelf toch ontspannen blijven bij wat je in gedachte hebt, anders denkt je paard dat je niet serieus was. Je kunt je paard vragen om te vertellen hoe het voor hem/haar dan wel mogelijk is.
Samensmelten/flow
Je gedachten zijn belangrijk. Gaat er iets niet goed, dan verbeter je het plaatje in je hersenen. Je kunt elke dag, elke seconde opnieuw starten. Stop en begin overnieuw. Als je dingen van je paard vraagt die hij niet kan of wil, kan je paard niet stralen.
Praktijklessen
Al deze dingen hebben we in de praktijklessen zien werken. De experimenten met mentale plaatjes als het kopen van nieuwe armen, het je voorstellen dat de teugels van zijde zijn, de tong van je paard van chocola, je zwaartepunt als tennisbal in een doosje stoppen en op een lage plank in jezelf wegzetten, klinken gek, maar hebben een enorme uitwerking in het rijden. Consequent zijn in je zit ook. Het naar binnenvallen of gebrek aan buiging, lost ineens op als de ruiter exact goed zit. Het stellen van vragen aan je paard was ook prachtig te zien. Hoe lang wil je de teugels hebben, zodat je zo kunt lopen dat je niet meer op mijn handen hoeft te hangen, resulteerde in een paard wat binnen enkele minuten op eigen benen kon lopen. Hoe hoog wil je je hoofd dragen om dit goed te kunnen doen? resulteerde binnen enkele minuten in een soepel verzameld paard. Kun je je longen vullen met lucht en je rug onder mij omhoog drukken? veranderde een vrij onconfortabele draf al snel in een betere kwaliteit van beweging. Een gesprek tussen ruiter en paard en het daadwerkelijk luisteren naar het antwoord liet een paard trots dansen en de ruiter stralen.
Een byzonder mooi en leerzaam weekend!